Σχόλια 16ου Αποσπάσματος: “Συμπτώματα” και “Συμβεβηκότα”
Στο 16ο Απόσπασμα βλέπουμε την εισαγωγή στην συνοπτική θεωρία του Επίκουρου όπως αυτή θα παρουσιαστεί στην “Επιστολή Προς Ηρόδοτον”. Και ο ίδιος μιλάει για το μεγάλο του πολύτομο έργο: τούτο καί εν τή Μεγάλη επιτομή φησι κατ’ αρχήν, καί εν τή <α> Περί φύσεως.
Το πιο σημαντικό σημείο του αποσπάσματος είναι το :παρά δέ ταύτα ουθέν ουδ’ επινοηθήναι δύναται ούτε περιληπτώς ουτ’ αναλόγως τοίς περιληπτοίς, ως καθ’ όλας φύσεις λαμβανόμενα καί μή ως τά τούτων συμπτώματα ή συμβεβηκότα λεγόμενα.
Στο παραπάνω σημείο ο Επίκουρος λέει ότι τα άτομα και το κενό είναι τα μόνα που μπορούν να γίνουν αντιληπτά με τον Νου καθώς αυτά υπάρχουν μόνο “φύσει”. Όλα τα άλλα είναι “Συμβεβηκότα” ή “Συμπτώματα” των ατόμων και του κενού. Αυτό είναι ένα βασικό στοιχείο της ατομικής θεωρίας. Τα ΣΥΜΒΕΒΗΚΟΤΑ είναι οι μόνιμες ιδιότητες των πραγμάτων (ατόμων/κενού) ενώ τα ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ είναι περιστασιακές ιδιότητες και δημιουργούνται προσωρινά ανάλογα με τις διατάξεις των ατόμων.
Τα ΣΥΜΒΕΒΗΚΟΤΑ δεν έχουν ασώματη ύπαρξη, δεν είναι ασώματες ιδιότητες και δεν υπάρχουν μόνες τους αλλά πάντα και μόνο σε σχέση με τα άτομα και το κενό. Τέτοιες ιδιότητες είναι το βάρος, το μέγεθος, το σχήμα, η παρέκκλιση( Ρυσμός, Διαθηγή, Τροπή). Τα ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ όπως το χρώμα, η γεύση, η σκληρότητα κτλ δημιουργούνται από συστήματα/συγκεντρώσεις/συσσωματώματα ατόμων και υπάρχουν όσο υπάρχουν τα συγκεκριμένα συστήματα συστήματα /συγκεντρώσεις / συσσωματώματα και δεν έχουν ανεξάρτητη ύπαρξη.
Μια πρώτη εκλέπτυνση της ατομικής οντολογίας παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα:
ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΚΕΝΟ 
Leave a comment